وبلاگ
امانوئل لاسکر
امپراتور ذهنها: امانوئل لاسکر، فرمانروای ۲۷ سال جهان شطرنج
در دل قرن نوزدهم، دقیق تر سال ۱۸۶۸ زمانی که دنیا تازه داشت با قدرت ذهن انسان آشنا میشد، مردی در برلینچن پروس آلمان که هم اکنون در لهستان است متولد شد که قرار بود معنای هوش، صبر، جنگ روانی و اقتدار را برای همیشه در شطرنج تغییر دهد. نامش بود: امانوئل لاسکر .به او لقب پدر و بنیانگذار روانشناسی شطرنج داده اند.
ریاضیدان؟ فیلسوف؟ شطرنجباز؟ نابغه؟
امانوئل لاسکر فقط یک شطرنجباز نبود. او یک ریاضیدان نابغه، یک فیلسوف ژرفاندیش و یک روانشناس بیرحم پشت صفحهی شطرنج بود. او اعتقاد داشت شطرنج فقط حرکات نیست… بلکه میدان نبرد ذهنهاست او یک اسطوره ی تمام نشدنی بود، اولین درخشش او قربانی دو فیل در سال ۱۸۸۹ و آخرین پیروزی بزرگ او مقام سوم مسابقات مسکو در سال 1936 بود. وی در آن زمان 68 سال داشت!
استراتژی او؟ نه فقط برتری… بلکه شکستن روح حریف! لاسکر یک استاد بیهمتا در تغییر سبک بازی بود. گاهی با سبک دفاعی و خونسرد، گاهی با حملات رعدآسا، اما همیشه با یک هدف مشخص : حریف را از نظر روانی خرد کن!
امانوئل لاسکر معمولا حرکاتی بازی میکرد که حریفش را به اشتباه میانداخت. نه به خاطر ضعف در پوزیسیون، بلکه برای به هم زدن تمرکز حریف! امانوئل لاسکر در بازی های تکرار نشدنی اش بیشتر به فکر به وجود آوردن وضعیتهایی ناخوشایند برای حریف بود تا کسب برتری! تا جایی که حاضر بود برتریهای کمی و کیفی را فدای این طرز فکر کند. وقتی که بازی هایش را با کامپیوتر بررسی می کنیم، می بینیم که او اغلب دارای وضعیتهای ناخوشایندی است. برای همین بعضی از استادان معتقد بودند اگر در بین بازی، حریفان لاسکر را عوض کنیم وی شکستهای سختی را متحمل خواهد شد.
قهرمانی که زمان را شکست داد…سال ۱۸۹۴، در 26 سالگی امانوئل لاسکر با شکست دادن ویلهلم اشتاینیتز افسانه ای، قهرمان جهان شد و تا سال ۱۹۲۱، هیچکس نتوانست او را از تخت پادشاهی پایین بکشد! یعنی ۲۷ سال پادشاهی مطلق… چیزی که در تاریخ شطرنج بیسابقه بوده و هست! امانوئل لاسکر میگفت…
“هر اشتباه، نشانهای از ضعف روحی است، نه فقط بیدقتی در محاسبه”
“شطرنج مثل زندگیه… هر اشتباه، یه درسه؛ و هر برد، یه مسئولیت.”
“مهم نیست چند حرکت جلوتر میفهمی… مهم اینه که حریفت کی تسلیم میشه!”
“برنده کسی نیست که فقط خوب بازی میکنه… بلکه کسیه که نمیذاره تو خوب بازی کنی!”
با نگاهی مختصر در مییابیم که امانوئل لاسکر استراتژیست خوبی بود که بازیش از بعد تاکتیکی فوق العاده ای برخوردار بود و همچنین از یک آخر بازی عالی سود میبرد و به هر حال از شانس های تصادفی در بازی های انحرافی لذت میبرد. در اغلب بازی هایش به لحاظ درک پوزیسیونی و استراتژیکی شطرنج از حریفانش پیش میافتاد و در اغلب اوقات از وقت مقرر بازی خودش جلوتر بود.
از لحاظ تئوری همه ی بازی های مسابقات ارزش یکسانی دارند اما در واقعیت این چنین نیست. مثلا در تورنومنت های سوییسی بعضی از بازیکنان از قصد شروع ضعیفی می کنند یا در میانه تورنومنت یک باخت راحت می دهند و این باعث می شود در دور های نهایی رو به روی بازیکنان ضعیف تر قرار بگیرند و جایزه را مال خود کنند. امانوئل لاسکر در تمام دوران حرفه ای خود نشان داد که اهمیت جدال های آخر را می فهمد. وقتی تورنومنت به پایان خود نزدیک میشود بعضی از بازیکنان علاقه یا اعتماد به نفس خود را از دست میدهند، در صورتی که در این زمان بازیکنان نابغه ای مانند امانوئل لاسکر تمام تلاش خود را برای رسیدن به جایزه می کنند.
میراث جاودانه
امانوئل لاسکر فقط یک قهرمان نبود… او معلمی بود برای تمام نسلی که آمدند :
بابی فیشر از او یاد گرفت چطور با ذهن حریف بازی کند.
کاسپاروف احترام عمیقی برای روش روانشناختی او قائل بود.
مگنوس کارلسن هم سبک او را “الهامبخش کنترل حریف از راه ذهن” میداند.
نتیجهگیری؟ اگر فیشر مبارز بود و کاسپارف ژنرال و کارلسن متفکر، پس امانوئل لاسکر پادشاه بیرقیب ذهنها بود.
شما چی فکر میکنید؟
آیا کسی میتونه رکورد ۲۷ سال قهرمانی جهان رو بزنه؟
سبک روانی لاسکر بهتره یا سبک تاکتیکی فیشر؟
شما کدوم قهرمان رو بیشتر دوست دارید؟
منتظر جواب هاتون توی کامنت ها هستیم.
